müctehid ~ مجتهد ::: (a. s. ve i. cehd'den. c. : müctehidîn) : 1) içtihâdederi, gücü yettifli kadar çalışan. 2) âyet ve hadislerden şer'î hükümler çıkaran din allâmesi : Imâm-i A'zam gibi. [İran'da bütün Şîî âlimlere verilen bir addır]

müctehid fi-l-mes'ele ::: huk. [eskiden] herhangi bir mezhepte karşılaşılan ve daha önce o mezhebin imâmı tarafından hükme bağlanmamış olan meselelere dâir ictihadda bulunmıya muktedir fakih. [meşâyih-i hanefiyeden : Tahavî-Ebû-Hasan-il Kerhî, Şems-ül-eimmet-il-Hulvânî, Şems-ül-eimmet-is-Serah-sî, Fahr-ül-İslâm Pezdevî ve emsali gibi]

müctehid fi-l-mezheb ::: huk. [eskiden] doğrudan doğruya şer'î delillere müracaatla ahkâm istinbâtı iktdiar ve ehliyetini hâiz olmakla beraber sâhib-i mezhebin te'sîs ettiği usûl ve kavâid üzerine hareket eden müçtehit. [imâm-ı A'zam'ın talebesinden : İmâm-ı Ebû Yûsuf, imâm-ı Muhammed, imâm-ı Züfer ve emsali gibi]

müctehid fi-ş-şer' ::: huk. [eskiden] ne fürûda, ne de usûlde başka bir müctehidi taklîd etmeyip usul kaideleri te'sis ve fürûun hükümlerini şer'î delillerden istinbât eden zevat. [İmâm-ı A'zam Ebû Hanîfe, İmâm-ı Mâlik, İmâm-ı Şafiî, imâm-ı Ahmed ve bunların emsali gibi]

müctehid-i muhtî ::: fık. içtihadında hatâ eden fakih.

müctehid-ün-fîh ::: fık. hakkında kat'î delil bu-lunmıyan mesele.