dilkeş-hâverân ~ دلشك خاوران ::: (f. b. i.) : müz. tahminen 5 asırlık veyâ'daha eski bir mürekkep makamdır. Bu makam, hüseynî makamına İrak makamının dizisinden bir parçanın (meslâ makamın pest dörtlüsünün) eklenmesinden mürekkeptir. Bu dörtlü (segah dörtlüsünün ırak perdesindeki şeddi) ile ırak perdesinde durur. Güçlü birinci derecede hüseynî'nin güçlüsü olan hüseynî ve ikinci derecede hüseynî'nin durağı olan dü-gâh'dır (bu perde aynı zamanda ırak makamının da güçlüsüdür). Donanımı si için koma bemolü ve fa için bakıyye diyezi konulur Dilkeş-hâverân'ın terkibindeki her iki makamın da donanımı aynı olduğundan, nota içinde bir değişikliğe hacet kalmaz (tabîî geçkiler hâriç olmak üzere).